Przez wiele lat weksel był niedoceniany przez przedsiębiorców, uważany za rozwiązanie nie przystające do nowoczesnej rzeczywistości.
Tymczasem, posiada on wiele zalet, które coraz częściej przekonują do jego stosowania w obrocie gospodarczym.
Jedną z nich jest niewątpliwie to, że poza funkcją zabezpieczającą realizację przez kontrahenta należności pieniężnej, weksel pełni również rolę substytutu środka płatniczego.
W zestawieniu z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 roku Prawo o podatku od towarów i usług (dalej VAT) oraz ustawy z dnia 12 czerwca 2003 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (dalej UTZ), jest on niewątpliwie bardzo pomocnym rozwiązaniem.
Przykład:
przedsiębiorca Pan X sprzedał spółce ABC sp. z o.o. 1000 komputerów. Strony ustaliły, że zapłata nastąpi po upływie 60 dni od dostawy.
Pan X wystawił spółce ABC sp. z o.o. fakturę VAT dokumentującą sprzedaż komputerów i dostarczył ją wraz z towarem w dniu 30 września 2017 roku
Spółka ABC sp. z o.o. nie zapłaciła jednak faktury w uzgodnionym czasie i zwlekała z uregulowaniem należności przez kolejne miesiące, aż do chwili kiedy otrzymała z urzędu skarbowego wezwanie w sprawie korekty deklaracji VAT i zapłaty podatku dochodowego.
Jak do tego doszło?
W transakcjach handlowych polegających na sprzedaży towarów lub wykonywaniu usług, często kontrahenci określają długi termin zapłaty należności przekraczający nawet 60 dni licząc od dnia dostawy towaru/wykonania usługi i doręczenia kontrahentowi faktury.
Istotnym jest zaś, że przedsiębiorca, który taki towar dostarczył lub wykonał usługę ma prawo naliczyć swojemu kontrahentowi dwa rodzaje odsetek:
- po pierwsze, na podstawie art. 5 UTZ, może domagać się „odsetek ustawowych” po upływie 30 dni od dnia dostawy towaru lub wykonania usługi i doręczenia kontrahentowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę lub wykonanie, do dnia zapłaty należności, ale nie dłużej niż do dnia wskazanego na fakturze jako dzień jej płatności.
- po drugie, na podstawie art. 7 ust. 1 tej ustawy może domagać się „odsetek ustawowych za opóźnienie” od dnia zapłaty wskazanego na fakturze do dnia rzeczywistej zapłaty.
A zatem, Pan X ma prawo żądać od spółki ABC sp. z o.o. od 31 października (upływ 30 dni od wystawienia faktury) do 29 listopada (upływ 60 -dniowego terminu zapłaty określonego na fakturze) zapłaty odsetek ustawowych.
Z kolei od 30 listopada do dnia rzeczywistego uregulowania faktury ma prawo dodatkowo żądać zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie.
Z kolei stosownie do art. 89b VAT podatnik, który nie uregulował należności za fakturę, zobowiązany jest do dokonania korekty odliczonego podatku VAT wynikającego z faktury. Obowiązek taki powstaje w przypadku niezapłacenia w terminie 150 dni od upływu terminu wskazanego na fakturze lub na umowie.
W przypadku stwierdzenia niewywiązania się z tego obowiązku organ podatkowy może, zgodnie z dyspozycją art. 112b VAT nałożyć sankcję w wysokości 30% kwoty zawyżenia lub zaniżenia podatku VAT wynikającego z faktur, za które należność nie została uregulowana.
Spółka ABC sp. z o.o. nie regulując faktury, naraziła się zatem na korektę złożonej przez siebie deklaracji VAT i zobowiązana jest dopłacić podatek VAT.
Jak na przyszłość spółka ABC sp. z o.o. powinna zabezpieczyć się przed taką sytuacją?
Przedsiębiorca chcąc uniknąć płacenia odsetek oraz korygowania podatku VAT, może wystawić kontrahentowi weksel w dniu otrzymania faktury.
Weksel stanowi bowiem substytut zapłaty w pieniądzu i w konsekwencji kontrahent nie może żądać odsetek w związku z brakiem zapłaty faktury w oznaczonym terminie.
Organy podatkowe stoją na stanowisku, że wystawiony i przyjęty weksel spełnia funkcję płatniczą, a więc stanowi bezwarunkową zapłatę w dniu jego wręczenia. Skutkuje to bezpośrednio wygaśnięciem zobowiązania (interpretacja indywidualna z 9 sierpnia 2016 r., sygn. IBPP2/4512-426/16-1/WN – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach). Ponadto, dnia 22 stycznia 2016 roku Minister Finansów wydał interpretację indywidualną, w której stanowi wprost, że wydanie weksla własnego jest uregulowaniem należności w świetle przepisów ustawy o VAT, tj. wystawiając i wręczając weksel własny, podatnik nie będzie więc zobowiązany do korekty podatku naliczonego (interpretacja indywidualna z dnia 22 stycznia 2016 r. PT8.8101.366.2015.WCX.1010 – Minister Finansów).
Co istotne, termin zapłaty weksla może być dowolnie przez strony ustalony.
Wraz z wekslem należy dostarczyć deklarację wekslową, dokument, który określa kiedy i w jaki sposób weksel może zostać wypełniony.
O tym jak dobrze przygotować deklarację wekslową, jest jednak oddzielny wpis, do którego lektury zachęcamy.
O autorze
tel.: 22 188 14 70e-mail: biuro@kzlegal.pl
Specjalizuje się w bieżącej obsłudze prawnej podmiotów gospodarczych ze szczególnym naciskiem na spółki prawa handlowego, polegającej w głównej mierze na opracowywaniu, redagowaniu oraz opiniowaniu umów z zakresu prawa cywilnego, w tym prawa pracy i prawa gospodarczego oraz w przygotowywaniu dokumentów korporacyjnych. Posiada doświadczenie w prowadzeniu negocjacji handlowych zmierzających do zawarcia kontraktów oraz w reprezentacji podmiotów gospodarczych przed sądami powszechnymi oraz administracyjnymi.
Z uwagi na posiadaną biegłą znajomość języka angielskiego w mowie i w piśmie, również w zakresie terminologii prawniczej oraz zaawansowany poziom języka francuskiego wielokrotnie świadczy czynności obsługi prawnej podmiotów gospodarczych o obcojęzycznym składzie osobowym ich organów.
Jest absolwentką Kolegium Prawa w Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego w Warszawie. (maj 2006 r.) Studia prawnicze ukończyła z wyróżnieniem. W ich trakcie była członkiem Kliniki Prawnej w sekcji prawa cywilnego pod zwierzchnictwem Prof.. Fryderyka Zolla. – gdzie brała czynny udział w świadczeniu pomocy prawnej pro publico bono.
