12 października 2021

W co przekształcić spółkę akcyjną? PSA vs Sp. z o.o.

Coraz więcej podmiotów istniejących dotąd jako spółki akcyjne rozważa możliwość przekształcenia się. Powodów takiej decyzji może być wiele. Wśród nich znajdują się m.in. wysokie koszty i duży stopień sformalizowania prowadzenia bieżącej działalności. Niebagatelny wpływ mają także zmienione w 2020 roku zasady obrotu akcjami oraz wprowadzony w związku z dematerializacją akcji obowiązek jawności rejestru dla spółki oraz jej akcjonariuszy, które to mają daleko idące konsekwencje, nie tylko finansowe.  Nowa sytuacja sprawiła, że dla wielu podmiotów spółka akcyjna przestała być optymalną formą prowadzenia biznesu. Obecnie szukają najlepszej opcji przekształcenia się. W artykule spróbujemy odpowiedzieć na pytanie jaką formę działalności wybrać: PSA czy sp. z o.o.?

Naturalnym wyborem, który nie powoduje drastycznych zmian w codziennym funkcjonowaniu, pozwala na uproszczenia i oszczędności dla spółki oraz jej wspólników, wydaje się być spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.). Jednak, odkąd w lipcu 2021 pojawił się nowy typ spółki kapitałowej, jaką jest prosta spółka akcyjna (PSA), cechująca się prostotą i elastycznością, nie wymagająca jednocześnie wysokich nakładów pieniężnych przy tworzeniu, bieżącej działalności i rozwiązaniu, stała się konkurencyjną alternatywą dla sp. z o.o.

Szukając najlepszej formy przekształcenia działalności biznesowej, która pozwoli realizować cele biznesowe, optymalizować koszty, a także ograniczyć formalności, warto przyjrzeć się podobieństwom, ale przede wszystkim kluczowym różnicom pomiędzy przekształceniem spółki akcyjnej w prostą spółką akcyjną, czy to w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Co łączy PSA z sp. z o.o.?

Forma założenia spółki

Wiele regulacji dotyczących przekształcenia spółki akcyjnej w prostą spółkę akcyjną lub spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością jest zasadniczo podobnych. Należy do nich m.in. forma założenia spółki, którą w obu przypadkach jest akt notarialny. Spółka przekształcona nie może powstać przez zawiązanie przy wykorzystaniu wzorca umowy. W przypadku, gdy zmiana brzmienia firmy nie dotyczy tylko oznaczenia formy prawnej, w obu przypadkach spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej nazwy firmy obok nowej, z dodaniem wyrazu „dawniej”, przez co najmniej rok od dnia przekształcenia.

Zgromadzenie wspólników

Kwestie dotyczące zgromadzenia wspólników także są podobne. Może ono podejmować uchwały pisemnie poprzez głosowanie obiegowe lub przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Akcjonariusze w PSA i wspólnicy w sp. z o.o. mogą głosować na zgromadzeniu lub przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, jeżeli tego rodzaju uchwały zostały wskazane w statucie PSA i umowie sp. z o.o., lub gdy wszyscy akcjonariusze wyrazili zgodę w tej formie na głosowanie. Akcjonariusze mogą głosować także na piśmie, jeżeli wszyscy wyrazili zgodę na taką formę głosowania.

Podatek dochodowy i pożyczki udzielane spółce przez wspólnika

Obie spółki są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych w wysokości 19% (przy spełnieniu niektórych warunków 9%), a w przypadku wypłaty zysków udziałowcom w formie dywidendy jest opodatkowany podatkiem 19%. Zwolnienie z podatku dochodowego od dywidend następuje, jeżeli wspólnie spełnione zostaną takie warunki, jak:

• uprawnioną do wypłaty dywidendy jest spółka mająca siedzibę lub zarząd w Polsce
• uprawnioną do dywidendy jest spółka podlegająca opodatkowaniu od wszystkich swoich dochodów w Polsce lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, w innym kraju należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Szwajcarii. Spółka uprawniona do dywidendy musi posiadać bezpośrednio co najmniej 10% udziałów w kapitale spółki uprawnionej do wypłaty dywidendy, nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od całości swoich dochodów oraz posiada udziały w spółce wypłacającej dywidendę w sposób ciągły przez okres dwóch lat.

Jeśli chodzi o pożyczki udzielane spółce przez wspólnika, w obu przypadkach nie są opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC).

Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje

Różnice pomiędzy przekształceniem spółki akcyjnej w PSA a sp. z o.o.

Wkłady na pokrycie kapitału

Znaczącą różnicą jest wartość i przedmiot wkładu na pokrycie kapitału spółki. W przypadku spółki z o.o. wkład musi mieć zdolność bilansową, żeby wykazać jego wartość w pieniądzu. Wymóg ten wiąże się z posiadaniem przez spółkę z o.o. kapitału zakładowego w wysokości nie mniejszej niż 5.000 zł. W przypadku PSA, nieposiadającej kapitału zakładowego, zastępuje go kapitał akcyjny o wartości minimalnej 1 zł. Kapitał akcyjny nie jest zatem wyodrębnianą kwotą majątku spółki, gwarantującą określony poziom ochrony interesów potencjalnych wierzycieli i ma zmienny charakter, a co za tym idzie, jego modyfikacje nie wymagają rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wkładami na kapitał akcyjny nie muszą być, jak w przypadku sp. z o.o., pieniądze lub aktywa wycenialne. Może to być każdy wkład mający wartość majątkową, w tym także świadczenie usług lub pracy przez akcjonariuszy. Wnoszenie wkładów jest w praktyce znacznie bardziej odformalizowane i elastyczne w prostej spółce akcyjnej, niż w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Reprezentacja spółki

Funkcjonowaniem PSA, w miejsce zarządu, jak to ma miejsce w sp. z o.o., zawiadywać może rada dyrektorów. Jest to całkowicie nowy organ, nieznany dotychczas w polskim prawie, składający się z dyrektorów zarządzających i nadzorujących. W efekcie, funkcje zarządcze i nadzorcze zostają skupione w jednym organie.

Koszty bieżącej działalności spółki

Jednym z kluczowych aspektów, którym zainteresowane są wszystkie podmioty są koszty bieżącej działalności spółki i w tym zakresie również są różnice. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie generuje stałych kosztów jej prowadzenia. Wydatkiem, na ponoszenie którego zwykle decydują się przedsiębiorcy, jest zlecenie obsługi księgowej spółki, gdyż prowadzenie pełnej księgowości jest dużym wyzwaniem. W przypadku PSA koszty zbliżone są do tych, z którymi związane jest funkcjonowanie sp. z o.o. PSA jest jednak zobowiązana do posiadania rejestru akcjonariuszy, co wiąże się z dodatkowymi kosztami, w przypadku jedno lub dwuosobowej spółki wynoszącymi około 2000 zł.

Anonimowość akcjonariuszy

Kolejną znaczącą różnicą jest kwestia anonimowości akcjonariuszy – w prostej spółce akcyjnej nie są oni wymienieni w odpisie Krajowego Rejestru Sądowego, w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dotyczy to jedynie wspólników posiadających mniej niż 10% akcji. Niemniej jednak dane wszystkich akcjonariuszy w przypadku obu spółek można ustalić przeglądając ich akta rejestrowe.

Kapitał własny oraz swoboda korzystania z zysków spółki

Kolejną różnicą, którą warto zaznaczyć, jest fakt, iż Prosta spółka akcyjna (PSA) daje możliwość elastyczniejszego dysponowania kapitałem własnym. W przeciwieństwie do spółki z o.o., jej kapitał akcyjny nie jest stały. Zarówno w przypadku sp. z o.o., jak i PSA, swoboda korzystania z zysków spółki jest nieznacznie ograniczona. W przypadku tej drugiej, spółka jest obowiązana zapewnić kapitał zakładowy na pokrycie przyszłych strat spółki w wysokości 8% rocznego zysku, dopóki kapitał zakładowy nie osiągnie co najmniej 5% łącznych zobowiązań spółki, wynikających z ostatniego rocznego sprawozdania finansowego.

Likwidacja spółki

W przypadku likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jedyną możliwą opcją jest pełna procedura likwidacyjna, obejmująca w szczególności otwarcie likwidacji spółki, podjęcie stosownych uchwał przez wspólników, powołanie likwidatorów, zgłoszenie likwidacji do sądu rejestrowego, wezwanie wierzycieli spółki, podjęcie niezbędnych czynności likwidacyjnych zmierzających do zakończenia przedsięwzięć spółki i dokonania niezbędnych rozliczeń w tym zakresie, a także zgłoszenie zakończenia postępowania likwidacyjnego.

W przypadku prostej spółki akcyjnej oprócz odpowiednika pełnej procedury likwidacyjnej znanej ze spółki z o.o., istnieje także druga uproszczona forma likwidacji, bez zbycia majątku spółki i spłaty zobowiązań, które może przejąć jeden z akcjonariuszy. W konsekwencji drugie z rozwiązań jest wyjściem znacząco tańszym choćby dlatego, że większość działań, które muszą zostać podjęte celem przejęcia całego majątku spółki przez akcjonariusza przejmującego, pozostaje w gestii spółki i nie generuje żadnych dodatkowych kosztów.

Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje

Co wybrać PSA czy sp. z o.o.?

Niestety nie ma jednej dobrej odpowiedzi i wybór docelowej spółki, w formie której warto prowadzić działalność gospodarczą zależy od szeregu aspektów, które warto przeanalizować wspólnie z zawodowym pełnomocnikiem specjalizującym się prawie korporacyjnym oraz w prawie podatkowym. Adwokat lub radca prawny poza posiadaniem „głowy w przepisach prawnych” może doradzić wybór poszczególnych postanowień umownych, w taki sposób aby umożliwić dokapitalizowanie spółki, uchronić przed niebezpieczeństwem konfliktów pomiędzy wspólnikami, zapewnić skuteczną sukcesję praw udziałowych, a przede wszystkim sprawić, aby wybór właściwej spółki ułatwiał prowadzenie biznesu.

 

Spółka przekształcana – Spółka akcyjna	Prosta spółka akcyjna (PSA)	Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Forma założenia	Akt notarialny, spółka przekształcona nie może powstać przez jej zawiązanie przy wykorzystaniu wzorca umowy.	Akt notarialny, spółka przekształcona nie może powstać przez jej zawiązanie przy wykorzystaniu wzorca umowy.
Firma spółki	W przypadku gdy zmiana brzmienia firmy nie polega tylko na zmianie oznaczenia formy prawnej, spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy obok nowej z dodaniem wyrazu „dawniej”, przez co najmniej rok od dnia przekształcenia.	W przypadku gdy zmiana brzmienia firmy nie polega tylko na zmianie oznaczenia formy prawnej, spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy obok nowej z dodaniem wyrazu „dawniej”, przez co najmniej rok od dnia przekształcenia.
Kapitał zakładowy	Kapitał akcyjny powinien wynosić co najmniej 1 zł, nie może być niższy od kapitału zakładowego spółki przekształcanej	Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 5000 złotych, nie może być niższy od kapitału zakładowego spółki przekształcanej
Minimalna wartość wkładów	W całości 1 zł.	W całości 5000 zł, wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych.
Przedmiot wkładów	Akcje są obejmowane w zamian za wkłady pieniężne lub niepieniężne, wkładem nie są prawa niezbywalne. Wkładem niepieniężnym może być wszelki wkład mający wartość majątkową – m.in. świadczenie pracy lub usług.	Wkłady mogą być pieniężne lub niepieniężne, wkładem nie są prawa niezbywalne, wkładem niepieniężnym nie może być świadczenie pracy lub usług.
Anonimowość wspólnika	Akcjonariusze nie są wymienieni w odpisie Krajowego Rejestru Sądowego, jednak dane akcjonariuszy można ustalić, przeglądając akta rejestrowe spółki.	Wspólnik z mniej niż 10% akcji nie jest ujawniony w odpisie Krajowego Rejestru Sądowego, jednak dane takiego wspólnika można ustalić, przeglądając akta rejestrowe spółki.
Reprezentacja	Zarząd lub Rada dyrektorów.	Zarząd.
Istnienie zgromadzeń wspólników	Pisemne, poprzez głosowanie obiegowe, lub przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej	Pisemne, poprzez głosowanie obiegowe, lub przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej
Forma uchwał wspólników	Akcjonariusze mogą głosować na zgromadzeniu lub przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, jeżeli tego rodzaju uchwały zostały wskazane w statucie lub wszyscy akcjonariusze wyrazili zgodę w tej formie na głosowanie. Akcjonariusze mogą głosować na piśmie, jeżeli wszyscy akcjonariusze wyrazili zgodę na takie głosowanie.	Wspólnicy mogą głosować na zgromadzeniu lub przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, jeżeli tego rodzaju uchwały zostały wskazane w umowie lub wszyscy akcjonariusze wyrazili zgodę w tej formie na głosowanie lub pisemnie, niekiedy protokół ze zgromadzenia wspólników wymaga formy aktu notarialnego.
Swoboda korzystania z zysków spółki	Nieznacznie ograniczony, gdyż w prowadzonej działalności spółka jest obowiązana zapewnić kapitał zakładowy na pokrycie przyszłych strat spółki w  wysokości 8% rocznego zysku, dopóki kapitał zakładowy nie osiągnie co najmniej 5% łącznych zobowiązań spółki, wynikających z ostatniego rocznego sprawozdania finansowego.	Nieznacznie ograniczony.
Likwidacja spółki	Likwidacja może przebiegać na dwa sposoby. Pierwszy jest odpowiednikiem procedury likwidacyjnej znanej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, drugi stanowi uproszczoną formę likwidacji, bez zbycia majątku spółki i spłaty zobowiązań, które to przejmuje jeden z akcjonariuszy. W konsekwencji drugie z rozwiązań jest wyjściem znacząco tańszym choćby dlatego, że większość działań, które muszą zostać podjęte celem przejęcia całego majątku spółki przez akcjonariusza przejmującego, pozostaje w gestii spółki, nie generując żadnych dodatkowych kosztów.	Pełna procedura likwidacyjna obejmująca w szczególności otwarcie likwidacji spółki, podjęcie stosownych uchwał przez wspólników i powołanie likwidatorów, zgłoszenie likwidacji do sądu rejestrowego, wezwanie wierzycieli spółki, podjęcie niezbędnych czynności likwidacyjnych zmierzających do zakończenia przedsięwzięć spółki i dokonania niezbędnych rozliczeń w tym zakresie, zgłoszenie zakończenia postępowania likwidacyjnego.
Podatek dochodowy	Podatek dochodowy taki sam jak w spółce z o.o. zwolnienie z podatku dochodowego od dywidend jest takie samo jak w spółce z o.o.	Spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych w wysokości 19% (przy spełnieniu niektórych warunków 9%), w przypadku wypłaty zysków udziałowcom w formie dywidendy jest opodatkowany podatkiem 19%.  Zwolnienie z podatku dochodowego od dywidend wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:  Uprawnionym do wypłaty dywidendy jest spółka mająca siedzibę lub zarząd w Polsce. Uprawnionym do dywidendy jest spółka podlegająca opodatkowaniu od wszystkich swoich dochodów w Polsce lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym kraju należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Szwajcarii. Spółka wskazana w pkt 2 powyżej posiada bezpośrednio co najmniej 10% udziałów w kapitale spółki, o której mowa w pkt 1. Spółka z pkt 2 nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od całości swoich dochodów.  Spółka z pkt nr 2 posiada udziały w spółce wypłacającej dywidendę w sposób ciągły przez okres dwóch lat.
Opodatkowanie pożyczek udzielanych spółce przez wspólnika podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC)	Nie	Nie
Cechy szczególne procedury przekształcenia:
Szczególne wymagania dotyczące spółki przekształcanej	Szczególne wymagania związane z przekształceniem spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową: Za przekształceniem spółki wypowiedzieli się wspólnicy reprezentujący co najmniej połowę kapitału zakładowego, większością trzech czwartych głosów, chyba że umowa albo statut przewiduje warunki surowsze. Spółka przekształcana ma zatwierdzone sprawozdania finansowe co najmniej za dwa ostatnie lata obrotowe (jeżeli spółka przekształcana prowadziła działalność przez okres krótszy niż dwa lata, sprawozdanie finansowe, powinno obejmować cały okres działalności spółki nieobjęty rocznym sprawozdaniem finansowym).  Przekształcana spółka akcyjna ma całkowicie pokryty kapitał zakładowy  Kapitał zakładowy spółki przekształconej będzie nie niższy od kapitału zakładowego albo kapitału akcyjnego spółki przekształcanej	Szczególne wymagania związane z przekształceniem spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową: Za przekształceniem spółki wypowiedzieli się wspólnicy reprezentujący co najmniej połowę kapitału zakładowego, większością trzech czwartych głosów, chyba że umowa albo statut przewiduje warunki surowsze. Spółka przekształcana ma zatwierdzone sprawozdania finansowe co najmniej za dwa ostatnie lata obrotowe (jeżeli spółka przekształcana prowadziła działalność przez okres krótszy niż dwa lata, sprawozdanie finansowe, powinno obejmować cały okres działalności spółki nieobjęty rocznym sprawozdaniem finansowym).  Przekształcana spółka akcyjna ma całkowicie pokryty kapitał zakładowy  Kapitał zakładowy spółki przekształconej będzie nie niższy od kapitału zakładowego albo kapitału akcyjnego spółki przekształcanej
Plan przekształcenia	Plan przekształcenia sporządza zarząd, wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności, z wyjątkiem sytuacji, gdy sporządza go spółka jednoosobowa – w takim wypadku wymagana jest forma aktu notarialnego. Jako że nie dokonujemy przekształcenia w spółkę akcyjną, planu nie poddajemy badaniu przez biegłego rewidenta. Plan przekształcenia spółki kapitałowej należy ogłosić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Gdy spółką przekształcaną jest  spółka akcyjna, jej wierzyciele mogą w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia planu przekształcenia żądać zabezpieczenia roszczeń. Co ważne, wnioski wierzycieli nie wstrzymują rejestracji przekształcenia.	Plan przekształcenia sporządza zarząd, wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności, z wyjątkiem sytuacji, gdy sporządza go spółka jednoosobowa – w takim wypadku wymagana jest forma aktu notarialnego. Jako że nie dokonujemy przekształcenia w spółkę akcyjną, planu nie poddajemy badaniu przez biegłego rewidenta. Plan przekształcenia spółki kapitałowej należy ogłosić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Gdy spółką przekształcaną jest spółka akcyjna, jej wierzyciele mogą w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia planu przekształcenia żądać zabezpieczenia roszczeń. Co ważne, wnioski wierzycieli nie wstrzymują rejestracji przekształcenia.
Uchwała o przekształceniu	Przekształcenie będzie wymagało podjęcia uchwały przez walne zgromadzenie akcjonariuszy. Uchwała powinna zostać umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza.	Przekształcenie będzie wymagało podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników. Uchwała powinna zostać umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza.
Koszty bieżącej działalności spółki	Zbliżone do tych, z którymi związane jest funkcjonowanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Prosta spółka akcyjna jest jednak zobowiązana do posiadania rejestru akcjonariuszy, co wiąże się z dodatkowymi kosztami, w przypadku jedno lub dwuosobowej spółki wyniosą około 2000 zł.	Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie generuje stałych kosztów jej prowadzenia. Wydatkiem, na ponoszenie którego decydują się przedsiębiorcy jest zlecenie księgowemu obsługi księgowej spółki, celem zwolnienia zarządu z tego obowiązku. Prowadzenie pełnej księgowości nie jest bowiem zadaniem prostym.
Koszty procesu przekształcenia	Koszty przekształcenia są zróżnicowane. Na stałe elementy całego procesu składają się jednak m.in.: Koszty ogłoszenia planu przekształcenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (wysokość ustalana jest w zależności od ilości znaków, opłata wynosi 0,70 zł za jeden znak, a kwota za ogłoszenie nie może być mniejsza niż 60 zł, standardowo ok 500-600 zł). Opłata od wniosku o wpis do KRS – 600 zł. Koszty związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego. Taksa notarialna (kwota od kilkuset do kilku tysięcy złotych, jednak nie więcej niż 10.000 zł netto). Przy obliczaniu kosztów notarialnych należy uwzględnić również koszt sporządzenia wypisów aktu, który wynosi 6 złotych za każdą stronę. Koszt ogłoszenia o przekształceniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (uzależnione od ilości znaków).	Koszty przekształcenia są zróżnicowane. Na stałe elementy całego procesu składają się jednak m.in.: Koszty ogłoszenia planu przekształcenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (wysokość ustalana jest w zależności od ilości znaków, opłata wynosi 0,70 zł za jeden znak, a kwota za ogłoszenie nie może być mniejsza niż 60 zł, standardowo ok 500-600 zł). Opłata od wniosku o wpis do KRS – 600 zł. Koszty związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego. Taksa notarialna (kwota od kilkuset do kilku tysięcy złotych, jednak nie więcej niż 10.000 zł netto). Przy obliczaniu kosztów notarialnych należy uwzględnić również koszt sporządzenia wypisów aktu, który wynosi 6 złotych za każdą stronę. Koszt ogłoszenia o przekształceniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (uzależnione od ilości znaków).
Czas niezbędny do dokonania przekształcenia	Czas trwania procesu przekształcenia waha się od około 1,5 miesiąca do kilku miesięcy, przy czym jego czas uzależniony jest przede wszystkim kierunku przekształcenia, a także od rodzaju prowadzonej działalności.	Czas trwania procesu przekształcenia waha się od około 1,5 miesiąca do kilku miesięcy, przy czym jego czas uzależniony jest przede wszystkim kierunku przekształcenia, a także od rodzaju prowadzonej działalności.

 

Zapisz się na newsletter

Podobne artykuły: