Spółka komandytowo-akcyjna … powrót do przyszłości?
Adwokat, partner zarządzający. Kieruje praktyką spółek, fuzji i przejęć (M&A), sukcesji i ochrony majątku oraz dochodzenia roszczeń kredytów CHF.
Spółka komandytowo-akcyjna ponownie zyskuje atrakcyjność na skutek zapowiadanych zmian Nowego Ładu Podatkowego.
Do końca 2013 roku była optymalną podatkową formą prowadzenia działalności gospodarczej, a którą utraciła wskutek objęcia jej podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT) podobnie zresztą jak spółka komandytowa w 2021 roku. Z punktu widzenia braku obowiązkowego objęcia jej wspólników ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym, a także zdrowotnym, warta jest rozważenia dla tych, którzy nie akceptują zapowiadanej nowej formy daniny publicznej.
Część czytelników zapewne pamięta trylogię filmów fantastyczno-naukowych „Powrót do przyszłości”, w której fajtłapowaty bohater podróżuje w czasie starając się zmienić bieg wydarzeń, jakie mają mieć miejsce w przyszłości. Zapewne dysponując odpowiednim wehikułem czasu oraz garstką niezbędnego plutonu niejeden przedsiębiorca chciałby spróbować zmodyfikować swój wybór co do formy prawnej prowadzonego biznesu i przekonać się jak to wpłynie w nieodległej przyszłości na realne wydatki związane z prowadzeniem spółki komandytowo akcyjnej.
Zastanówmy się zatem wspólnie co się wydarzy, jeśli zdecydujemy się zmienić formę prowadzonej działalności na spółkę komandytowo-akcyjną?!
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje
Zagadnienia ogólne
Spółka komandytowo-akcyjna (SKA) jest jedną ze spółek tzw. osobowych, w której co najmniej jeden wspólnik – komplementariusz odpowiada całym swoim majątkiem za jej zobowiązania bez ograniczeń, oraz co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem – czyli praktycznie pełni rolę inwestora pasywnego wnosząc wkłady na pokrycie kapitału zakładowego spółki.
Co znamienne, w spółce wspólnikiem może być jedna osoba będąca zarówno komplementariuszem, jak i akcjonariuszem.
Spółka ta ma złożony charakter gdyż stosuje się do niej odpowiednio przepisy regulujące funkcjonowanie spółki akcyjnej oraz spółki jawnej.
Słowo „odpowiednio” należy rozumieć w ten sposób, że w każdym przypadku należy zweryfikować czy kodeks spółek handlowych nie zawiera odrębnych regulacji dotyczących tej spółki i jeśli ich brak można posiłkować się przepisami odnoszącymi się tych innych 2 typów spółek.
Dla ułatwienia warto zapamiętać, że przepisy odnoszące się do spółki jawnej mają tzw. zamknięty katalog i odnoszą się jedynie do 4 obszarów:
1) stosunków prawnych pomiędzy komplementariuszami,
2) stosunków prawnych pomiędzy komplementariuszami a akcjonariuszami,
3) stosunków prawnych pomiędzy komplementariuszami a osobami trzecimi,
4) problematyki wnoszenia przez komplementariuszy wkładów do spółki, ale na tzw. inne fundusze, a nie na kapitał zakładowy.
Z kolei w pozostałych obszarach stosuje się odpowiednio przepisy regulujące spółkę akcyjną.
Czy spółka komandytowo-akcyjna podlega wpisowi do rejestru akcjonariuszy?
Spółka komandytowo akcyjna zobowiązana jest prowadzić – tak jak spółka akcyjna oraz prosta spółka akcyjna rejestr akcjonariuszy. Przeczytaj również: Dematerializacja akcji – co warto o niej wiedzieć?| 2021
Rejestry akcjonariuszy prowadzone są m.in. przez biura maklerskie. Opłata roczna wynosi ok. 2000 zł (stan na lipiec 2021 rok).
Wspólnik posiadający w spółce status akcjonariusza jest zobowiązany wylegitymować się, że faktycznie przysługują mu akcje w określonej ilości. Każdorazowo zatem przed czynnościami wymagającymi aktywności korporacyjnej takiego wspólnika np. zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego spółki, podział zysk, powinien dysponować stosownym zaświadczeniem wydanym z rejestru akcjonariuszy. Brak takiego zaświadczenia uniemożliwia mu oddanie głosu pod uchwałami objętymi porządkiem obrad zgromadzenia.
Jawność dokumentów finansowych w EKRS
Spółka komandytowo-akcyjna zobowiązana jest również składać za pośrednictwem systemu teleinformatycznego www.ekrs.ms.gov.pl dokumenty finansowe, o których mowa w art. 69 ustawy o Rachunkowości. Są to zasadniczo:
• roczne sprawozdanie finansowe,
• sprawozdanie z badania, jeżeli podlegało ono badaniu,
• odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego roczne sprawozdanie finansowe,
• odpis uchwały o podziale zysku lub pokryciu straty,
• w przypadku jednostek, o których mowa w art. 49 ust. 1 ustawy o rachunkowości (tj. m.in. gdy wszystkimi komplementariuszami spółki SKA są spółki kapitałowe lub SKA) – także sprawozdanie z działalności.
Jeśli zatem ktoś nie chce aby dane finansowe jego spółki były widoczne praktycznie dla każdego, to nie powinien decydować się na spółkę komandytowo-akcyjną.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeCzy wspólnicy SKA płacą ZUS, w tym składkę zdrowotną?
Nie, wspólnicy spółki komandytowo-akcyjnej (zarówno ci ponoszący nieograniczoną odpowiedzialność za jej zobowiązania – komplementariusze, jak również inwestorzy pasywni – akcjonariusze) nie są zobowiązani do uiszczania składek tytułem ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego.
O braku obowiązkowego podlegania ubezpieczeniu społecznemu przez wspólników SKA rozstrzyga art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585). Zgodnie z jego treścią ubezpieczeniu podlega m.in. osoba prowadząca działalność gospodarczą, za którą uważa się również wspólnika spółki jawnej, partnerskiej oraz komandytowej.
W katalogu tym, nie został zatem wskazany wspólnik spółki komandytowo-akcyjnej.
Taki wspólnik nie podlega również ubezpieczeniu zdrowotnemu. Przepis art. 5 pkt 21 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027) zawiera odesłanie do definicji osoby prowadzącej pozarolniczą działalności określonej w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
Ulgowa stawka podatku CIT 9% czy możliwa przy przekształceniu w SKA?
Preferencyjna stawka podatku CIT w wysokości 9% zasadniczo dot. tzw. małych podatników (których obroty nie przekraczają 2 mln eur w bieżącym roku) od przychodów innych niż przychody osiągane z zysków kapitałowych (np. z dywidendy).
Od tej zasady są jednak wykluczenia wymienione w art. 19 ust. 1a, 1b oraz 1c ustawy o CIT.
Z obniżonej stawki podatnik CIT w roku podatkowym rozpoczęcia działalności oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym nie skorzysta podatnik, który został utworzony:
1) w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę, albo
2) w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub spółki niebędącej osobą prawną, albo
3) przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które wniosły na poczet kapitału podatnika uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty co najmniej 10 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wniesiono te składniki majątku, w zaokrągleniu do 1000 zł, przy czym wartość tych składników oblicza się, stosując odpowiednio przepisy albo
4) przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej wnoszące, tytułem wkładów niepieniężnych (aportem) na poczet kapitału podatnika, składniki majątku uzyskane przez te osoby albo jednostki w wyniku likwidacji innych podatników, jeżeli te osoby albo jednostki posiadały udziały (akcje) tych innych likwidowanych podatników, albo
5) przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, jeżeli w roku podatkowym, w którym podatnik został utworzony, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym, zostało do niego wniesione na poczet kapitału uprzednio prowadzone przedsiębiorstwo, zorganizowana część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wniesiono te składniki majątku, w zaokrągleniu do 1000 zł.
Stawki 9% podatku CIT nie stosuje się również w stosunku do:
1) spółki dzielonej,
2) podatnika, który wniósł tytułem wkładu do innego podmiotu, w tym na poczet kapitału:
a) uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wniesiono te składniki majątku, w zaokrągleniu do 1000 zł (wartość tych składników oblicza się stosując odpowiednio przepisy art. 14 ustawy o CIT) lub
b) składniki majątku uzyskane przez tego podatnika w wyniku likwidacji innych podatników, jeżeli ten podatnik posiadał udziały (akcje) tych innych likwidowanych podatników
Warto zatem zastanowić się nad utworzeniem nowej spółki SKA obok dotychczasowej formy prowadzenia działalności gospodarczej i sukcesywnie przenosić do niej realizowane działania biznesowe.
Odliczenie od podatku komplementariusza podatku CIT spółki SKA
Komplementariusz, będący osobą fizyczną korzysta z opcji zaliczenia na poczet płaconego podatku PIT, podatek CIT płacony przez spółkę w proporcji, a w jakiej uczestniczy w zysku. Zobacz również: Jak wygląda CIT w spółce komandytowej? .
Stanowi o tym treść art. 30a ust. 6a ustawy o PIT: „zryczałtowany podatek, (…), od przychodów uzyskiwanych przez komplementariusza z tytułu udziału w zyskach spółki, o której mowa w art. 5a pkt 28 lit. c pomniejsza się o kwotę odpowiadającą iloczynowi procentowego udziału komplementariusza w zysku tej spółki i podatku należnego od dochodu tej spółki, obliczonego zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za rok podatkowy, z którego przychód z tytułu udziału w zysku został uzyskany”.
Przykład:
Spółka komandytowo-akcyjna osiągnęła w roku 2021 dochód do opodatkowania 100.000 zł, a przychód roczny wyniósł 10.000.000 zł. Wspólnik będący komplementariuszem posiada w spółce udział w zysku na poziomie 80%.
Spółka naliczyła i zapłaciła podatek CIT w wysokości 19.000 zł (100.000 zł x 19% CIT).
Komplementariusz w ramach podziału zysku otrzymał kwotę 64.800 zł (81.000 zł x 80% udziału w zysku).
Komplementariusz naliczył podatek PIT w wysokości 12.312 zł (32.400 zł x 19%).
Wspólnik ma prawo odliczyć od swojego podatku PIT 12.312 zł podatek CIT naliczony przez spółkę proporcjonalnie do swojego udziału w zyskach czyli 15.200 zł (podatek naliczony przez spółkę wyniósł 19.000 zł x 80% udziału przypadającego na wspólnika).
Po dokonaniu odliczenia wspólnik nie zapłaci żadnego podatku PIT.
Warto zatem uregulować w statucie spółki zasady partycypacji w zysku przez komplementariusza w ten sposób, że jego udział będzie stosunkowo wysoki i przez to realne fiskalne obciążenie stosunkowo mało dotkliwe.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjePodsumowanie
Spółka komandytowo-akcyjna choć na pierwszy rzut oka wydaje się być skomplikowaną formą prowadzenia biznesu, może okazać się atrakcyjną alternatywą dla tych, którzy nie chcą, lub nie mogą (np. zawodowi prawnicy) prowadzić działalności gospodarczej w formie spółek kapitałowych (sp. z o.o., spółka akcyjna oraz Prosta spółka akcyjna Przeczytaj: PROSTA SPÓŁKA AKCYJNA (PSA) – co warto o niej wiedzieć w 2021 .
Jej złożona struktura w praktyce nie jest zbyt odczuwalna, zaś korzyści wydają się być sporą zaletą.
Niestety tak jak bohater trylogii „Powrót do przyszłości” nie możemy przewidzieć jak zmienią się uwarunkowania fiskalne za kilka, czy kilkanaście lat. Należy się przyzwyczaić, że jedyną stałą w życiu przedsiębiorcy jest nieustanna zmiana, w tym również odnosząca się do wyboru formy organizacyjno-prawnej prowadzenia biznesu. Co jakiś czas należy ją odświeżyć lub zmienić, kierując się zasadą, że:
”Do skutecznego prowadzenia własnego biznesu, poza pomysłem i kapitałem,
potrzeba czterech rzeczy: sprytnego księgowego, uczciwego bankiera,
rzetelnego brokera ubezpieczeniowego oraz dobrego prawnika.”
