W praktyce coraz częściej dochodzi do przekształcenia działalności prowadzonej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową.
Wybór spółki komandytowej nie jest przypadkowy. Prowadzenie działalności w tej formie pozwala bowiem na korzystne rozliczenia podatkowe, a także na ograniczenie odpowiedzialności komandytariuszy jedynie do wysokości sumy komandytowej określonej w umowie spółki.
Przekształcenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową zostało uregulowane w ustawie z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych (tj. z dnia 20 lipca 2017 r. Dz.U. z 2017 r. poz. 1577) i ze względu na ustawowe terminy oraz szereg formalności stanowi dość długotrwały proces. Spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru. W efekcie przekształcenia, spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej, a wspólnicy spółki przekształcanej uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej.
Mając na względzie, iż podejmowane przez podmioty gospodarcze działania często nie pozostają bez wpływu na kwestie podatkowe, warto poruszyć, bardzo kontrowersyjne w ostatnim czasie, zagadnienie związane z możliwością zwolnienia z opodatkowania przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową poprzez uznanie, że spółka komandytowa posiada status spółki kapitałowej. Jak wiadomo, przekształcenie spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową korzysta bowiem ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych.
Dotychczas dominująca linia orzecznicza, wskazywała, że spółki komandytowe powinny, tak jak spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjne bądź komandytowo-akcyjne, korzystać na gruncie ustawy o PCC ze zwolnień przewidzianych w Dyrektywy 2008/7/WE. Takie traktowanie spółki komandytowej skutkowałoby brakiem opodatkowania przekształcenia podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Na konieczność opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową wskazał jednak, stanowiący wyłom w dotychczasowej praktyce sądów, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 28 czerwca 2017 roku (sygn. I SA/Po 84/17).
W przedmiotowym wyroku Sąd wskazał, że zmianą umowy spółki jest takie przekształcenie spółki, z którym związane jest zwiększenie majątku spółki osobowej. Podstawą opodatkowania stanowi wartość wkładów do spółki osobowej powstałej w wyniku przekształcenia, przy czym zwolnieniu podlega część wkładu odpowiadająca opodatkowanemu wcześniej kapitałowi zakładowemu w spółce przekształcanej.
W ocenie Sądu, podstawą opodatkowania będzie suma wszystkich wkładów w spółce osobowej, tj. tych tworzących kapitał zakładowy, jak i pozostałych, o jaką zwiększa się majątek spółki.
Wojewódzki Sąd Administracyjny powołał się również na uchwałę składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 maja 2017 r. (sygn. II FPS 1/17), z której wynika, że w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2009 roku opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności prawne zmiany umowy spółki, polegające na przekształceniu spółki akcyjnej w jawną. Uchwała dotyczy wprawdzie spółki jawnej, jednak zdaniem Sądu, w jej uzasadnieniu Naczelny Sąd Administracyjny przesądził, że polski ustawodawca w sposób prawidłowy skorzystał z tak zwanego prawa opcji. Polska z dniem akcesji zdecydowała się z jednej strony potwierdzić opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych wszystkich spółek, a jednocześnie wyodrębniła jako osobną kategorię spółkę osobową, choć wcześniej tego rozróżnienia nie przewidywano. Wolą ustawodawcy było więc skorzystanie z opcji opodatkowania podatkiem pośrednim od gromadzenia kapitałów także innych podmiotów niż spółki kapitałowe.
W myśl tego stanowiska spółka komandytowa nie jest spółką kapitałową w rozumieniu dyrektywy 2008/7/WE, wobec czego przekształcenie będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Niekorzystne w tej kwestii dla podatników stanowisko prezentuje także wyrok Wojewódzkiego Sądy Administracyjnego w Poznaniu z 4 października 2017 r., sygn. I SA/Po 32/17.
Spore nadzieje w odniesieniu do rozstrzygnięcia kwestii opodatkowania przekształcenia spółek kapitałowych w spółki osobowe podatkiem od czynności cywilnoprawnych podatnicy pokładali w uchwale składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, która została wydana 15 maja 2017 r. (sygn. akt II FPS 1/17).
Jednakże tuż po ogłoszeniu uchwały w jednej ze spraw Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że przekształcenie spółki kapitałowej w osobową nie jest opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych (wyrok z 17 maja 2017 r., sygn. akt II FSK 1007/15), natomiast w wyroku z dnia 2 sierpnia 2017 r., sygn. akt II FSK 3697/14, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że podatek jest jednak należny.
W korzystnym dla podatników wyroku z 17 maja 2017 r., sygn. akt II FSK 1007/15 Sąd wskazał, że przepis art. 9 pkt 11 lit. a) ustawy o PCC nie pozwala na pobranie podatku od przekształcenia spółki kapitałowej w osobową. Wyraźnie stanowi bowiem, że przy przekształceniu podatek nie jest należny od tej wartości, od której, zgodnie z prawem państwa członkowskiego, nie był naliczany. Skoro zatem wkłady na kapitał zapasowy spółki kapitałowej nie są opodatkowane, to nie można ich objąć daniną przy przekształceniu spółki kapitałowej w osobową. Wyroki dotyczą co prawda przekształcenia spółki akcyjnej w spółkę jawną, ale argumentacja tam zawarta znajduje zastosowanie również w odniesieniu do spółki komandytowej.
Z uwagi na niejednolite stanowiska notariusze często decydują się jednak na pobieranie podatku od czynności cywilnoprawnych przy przekształceniach. W takiej sytuacji, podatnikom kwestionującym konieczność pobierania podatku od czynności cywilnoprawnych pozostaje dochodzenie swoich praw na drodze sądowej.
Mając na uwadze istniejące w orzecznictwie rozbieżności, ocena szansy na odzyskanie pobranego przez notariusza podatku od czynności cywilnoprawnych, każdorazowo podlegać powinna szczegółowej i profesjonalnej analizie.
Śledząc na bieżąco orzecznictwo w tym zakresie, w ramach świadczonych usług proponujemy podmiotom zainteresowanym możliwością odzyskania podatku od czynności cywilnoprawnych fachową pomoc w zakresie oceny możliwości odzyskania podatku, wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej oraz kompleksową asystę prawną w przypadku sporu z organami podatkowymi we wszystkich instancjach.
O autorze
no fajny artykuł, ale co z niego wynika? Jest pcc przy przekształceniu czy nie? Jakie jest zdanie kancelarii w tej sprawie?
mając na uwadze brak jednoznacznego stanowiska w sprawie opodatkowania przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową, trudno jest definitywnie wskazać bezpieczne i niekwestionowalne podejście do tej kwestii. Zdania są podzielone a orzecznictwo niejednolite. Organy podatkowe, co do zasady prezentują ugruntowane, negatywne dla podatników stanowisko, zgodnie z którym przekształcenia podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, więc szanse na uzyskanie pozytywnej interpretacji podatkowej są znikome. W praktyce notariusze pobierają podatek od czynności cywilnoprawnych przy przekształceniach i odprowadzają go do urzędu skarbowego. Podatnicy, którzy zdecydują się na kwestionowanie zasadności poboru tego podatku mogą dochodzić swoich praw na drodze sądowej przed sądami administracyjnymi, których linia orzecznicza zmienia się na korzyść podatników, jednakże należy dobrze przygotować argumentację prawną w oparciu o przepisy unijne. W tym zakresie kancelaria oferuje wsparcie prawne, bo podatki należy płacić ,ale tyle ile się należy.