20 stycznia 2020

Instytucja Finansowa do PPK – Jak Ją Wybrać?

Adwokat, partner zarządzający. Kieruje praktyką spółek, fuzji i przejęć (M&A), sukcesji i ochrony majątku oraz dochodzenia roszczeń kredytów CHF.


Przed podjęciem decyzji o wyborze, jakim jest instytucja finansowa, która ma zarządzać PPK naszych pracowników warto przyjrzeć się jakie instytucje obecnie są uprawnione do zarządzania PPK, zweryfikować je pod kątem istotnych kryteriów wyboru, w szczególności pod kątem tego, które z tych kryteriów są dla nas jako przedsiębiorcy i dla naszych pracowników istotne pamiętając, że musimy działać biorąc pod uwagę w szczególności interes osób zatrudnionych. Nie możemy też zapomnieć o roli osób zatrudnionych w procesie wyboru instytucji finansowej – przedsiębiorca dokonuje bowiem wyboru w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub, jeśli w przedsiębiorstwie nie ma organizacji związkowej, w porozumieniu z reprezentacją pracowników. 

Jaka instytucja finansowa jest uprawniona do zarządzania PPK?

Zgodnie z art. 2 ust 1 pkt 11 ustawy PPK instytucja finansowa uprawniona do zarządzania PPK to:

  1. fundusz inwestycyjny zarządzany przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych (TFI),
  2. fundusz emerytalny zarządzany przez PTE, albo pracownicze towarzystwo emerytalne (PrTE), 
  3. zakład ubezpieczeń.

Instytucja finansowa może działać w systemie PPK, tj. prowadzić rachunki PPK oraz zarządzać wpłacanymi na nie środkami, pod warunkiem wpisania jej do ewidencji podmiotów prowadzonej i publikowanej przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR). Tylko instytucja finansowa wpisana do tej ewidencji może być stroną zawieranych umów o zarządzanie PPK. 

Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje

Ewidencja PPK PFR

Ustawa określa warunki jakie muszą spełniać podmioty ubiegające się o wpis do ewidencji instytucji finansowych prowadzonej przez PPK. Nie każda więc instytucja finansowa, o której mowa w art. 2 ust 1 pkt 11 ustawy PPK, może być częścią systemu PPK. Dla uzyskania wpisu do ewidencji, zgodnie z art. 59 ustawy PPK, musi ona bowiem spełnić trzy warunki: 

  1. posiadać minimum trzyletnie doświadczenie w zakresie zarządzania funduszami kapitałowymi,
  2. posiadać kapitał własny lub dopuszczonych środków własnych w minimalnej wysokości, określonej w ustawie (w przypadku TFI, PTE, pracowniczych towarzystw emerytalnych minimalny kapitał własny powinien wynosić co najmniej 25 000 000 zł, w tym co najmniej 10 000 000 zł w środkach płynnych, przypadku zakładów ubezpieczeń dopuszczone środki własne powinny wynosić co najmniej 25 000 000 złotych, w tym co najmniej 10 000 000 zł w środkach płynnych. Na potrzeby ustawy za środki płynne rozumie się instrumenty rynku pieniężnego oraz depozyty o terminie zapadalności nie dłuższym niż rok płatne na żądanie lub które można wycofać przed terminem zapadalności, w bankach krajowych, instytucjach kredytowych o wysokim stopniu bezpieczeństwa,
  3. utworzyć i zarządzać funduszami określoną liczbą funduszy inwestycyjnych zdefiniowanej daty lub określoną liczbą subfunduszy zdefiniowanej daty, zgodnie z wymogami określonymi w rozdziale 6 ustawy PPK, w szczególności art. 38 i 39 ustawy PPK. 

Na co zwrócić uwagę wybierając instytucję finansową dla celów PPK?

Ustawa w art. 7 ust. 3 wskazuje wyraźnie, że „wyboru dokonuje się w szczególności na podstawie oceny proponowanych przez instytucje finansowe warunków zarządzania środkami gromadzonymi w PPK, ich efektywności w zarządzaniu aktywami oraz posiadanego przez nie doświadczenia w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi lub funduszami emerytalnymi. Wyboru dokonuje się mając także na uwadze najlepiej rozumiany interes osób zatrudnionych.”

Ustawodawca wskazuje więc wyraźnie kryteria, które przedsiębiorca powinien wziąć pod uwagę wybierając instytucję finansową, tj.:
1. warunki zarządzania środkami,
2. efektywność zarządzania aktywami,
3. doświadczenie w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi lub funduszami emerytalnymi,
4. interes osób zatrudnionych.
W związku z tym należy mieć na uwadze, że w przypadku kontroli prawidłowości wdrożenia PPK w firmie, może być przez organ kontrolujący sprawdzane zastosowanie się przedsiębiorcy do wymogów art. 7 ust. 3 Ustawy PPK.

W praktyce warto przeanalizować kluczowe informacje dotyczące samej instytucji finansowej, jej reputację i historyczne doświadczenia w zarządzaniu funduszami, skalę działalności, to jak długo dana instytucja funkcjonuje na rynku oraz stopy zwrotu z zarządzanych przez nią funduszy. Oczywiście należy zawsze pamiętać oczywiście, że historyczne stopy zwrotu funduszy zarządzanych wcześniej przez daną instytucję nie oznaczają osiągnięcia takich samych stóp zwrotu w przyszłości – fundusze bowiem, w praktyce różnią się polityką inwestycyjną, a w konsekwencji poziomem ryzyka. Polityka inwestycyjna funduszy zdefiniowanej daty zaś, do których wpłacane są środki z wpłat w systemie PPK posiadają polityka inwestycyjną określoną przez ustawodawcę.

Na pewno powinniśmy przeanalizować dokładnie treść statutów, regulaminów i kluczowych informacji dla inwestorów udostępnianych przez fundusze – w szczególności pod kątem wysokości pobieranych opłat czy warunków zmian statutów i regulaminów.  

Obecnie publikowane są już notowania i wyniki funduszy PPK zarządzanych przez poszczególne instytucje finansowe, więc na pewno warto zwrócić uwagę na osiągane przez nie wyniki. 

Instytucje finansowe oferują przedsiębiorcom dodatkowe usługi związane z wdrożeniem PPK, na które warto zwrócić uwagę, np. pomoc w przeprowadzeniu akcji informacyjnej dla pracowników w zakresie zasad PPK, możliwość korzystania z infolinii czy pomoc w operacyjnym połączeniu systemu PPK instytucji finansowej z system pracodawcy, co może uprościć, lub nawet wyręczyć pracodawcę w obszarze koniecznych do przeprowadzenia zmian IT lub możliwość korzystania z platformy umożliwiającej bieżący dostęp do informacji o stanie inwestycji uczestnika PPK.

Czy są jakieś limity wynagrodzenia za zarządzanie PPK pobieranego przez instytucję finansową?

Wynagrodzenie za zarządzanie funduszem lub subfunduszem, w którym będą gromadzone środki w ramach PPK może być pobrane w wysokości nie wyższej niż 0,5% wartości aktywów netto funduszu/subfunduszu w skali roku. 

Dla zakładów ubezpieczeń limit kosztów wynagrodzenia i udzielania ochrony ubezpieczeniowej to maksymalnie 0,5% wartości aktywów netto funduszu inwestycyjnego. 

Niektóre instytucje być może będą oferować  promocyjne okresy tymczasowego zwolnienia z opłat za zarządzanie.

Instytucja finansowa może również pobierać tzw. success fee, którego wysokość może wynieść 0,1% wartości aktywów netto funduszu/subfunduszu w skali roku – pod warunkiem, że w instytucja finansowa osiągnie w danym roku dodatnią stopę zwrotu i jednocześnie stopa zwrotu będzie wyższa od stopy referencyjnej.

Reprezentacja osób zatrudnionych – PPK

Jak wyłonić reprezentację pracowników z którą należy uzgodnić wybór instytucji finansowej? Ustawa nie określa na jakich zasadach reprezentacja pracowników do PPK miałaby zostać ustanowiona lub wybrana. Ustawa mówi jedynie, ze reprezentacja ma być „wyłoniona w trybie przyjętym w danym podmiocie zatrudniającym” Przedsiębiorca powinien pamiętać o udokumentowaniu procesu wyboru lub ustanowienia reprezentacji pracowników.

Należy zwrócić uwagę, że porozumienie dotyczące wyboru instytucji finansowej nie jest tożsame z porozumieniami, o jakich stanowią przepisy kodeksu pracy lub ustawy o związkach zawodowych. 

Brak porozumienia ze związkowcami a PPK

Co w przypadku braku porozumienia z pracownikami co do wyboru instytucji finansowej? Jeśli pracodawca nie dojdzie do porozumienia ze związkami zawodowymi lub reprezentacją pracowników na miesiąc przed upływem terminu ustawowego zobowiązującego go do zawarcia umowy o zarządzanie PPK ma prawo podjąć samodzielnie decyzję co do wyboru instytucji finansowej, kierując się kryteriami określonymi w ustawie PPK. Ostateczna decyzja należy więc do przedsiębiorcy, i w wypadku braku porozumienia sprzeciw, np. jednego z reprezentantów, nie blokuje wyboru pracodawcy. 

Na pewno jednak pracodawca powinien udokumentować fakt uzgodnienia lub braku uzgodnienia wyboru instytucji finansowej ze związkami zawodowymi lub reprezentacją pracowników. 

Jakie są sankcje dla pracodawcy w wypadku podpisania umowy PPK niezgodnie z porozumieniem zawartym z pracownikami?

Ustawa nie określa sankcji dla pracodawcy w wypadku podpisania umowy o zarządzanie PPK niezgodnie z powyższym porozumieniem zwartym z pracownikami. 

Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje

Czy można zmienić instytucję finansową prowadzącą PPK?

Czy wybór instytucji finansowej jest nieodwołalny? Przedsiębiorca może zmienić w przyszłości instytucję finansową, która zarządza PPK osób przez niego zatrudnionych. Program PPK ma charakter wieloletni, więc warto będzie śledzić, tak wyniki zarządzania PPK przez wybraną przez nas instytucję, jak i warunki rynkowe, które mogą sprawić że w przyszłości będziemy chcieli nasz wybór instytucji zaktualizować.

Zapisz się na newsletter

Podobne artykuły: