18 czerwca 2018

Przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytową – nadal się opłaca?

Adwokat, partner zarządzający. Kieruje praktyką spółek, fuzji i przejęć (M&A), sukcesji i ochrony majątku oraz dochodzenia roszczeń kredytów CHF.


Przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytową

Dzisiejszy wpis jest adresowany przede wszystkim do osób, które kiedyś zdecydowały, że będą przedsiębiorcami i prowadzą własną firmę. Wróćcie myślami do chwili kiedy planowaliście rozpocząć tę przygodę. Co było czynnikiem decydującym o wyborze formy prawnej dla planowanej przez Was działalności gospodarczej? Niskie koszty bieżące?  Minimalizacja osobistego ryzyka?

Czy uważacie, że wybrana wówczas forma prawna działalności gospodarczej jest nadal adekwatna do Waszych potrzeb i oczekiwań? Jeśli nie, to dlaczego obawiacie się ją zmienić na taką, która byłaby bardziej dopasowana do bieżącej sytuacji waszej firmy? Rozważaliście przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytową?

„Przekształcenie”, „podział” to pojęcia niezbyt lubiane przez polskich przedsiębiorców. Wiążą się z koniecznością zmian, a przede wszystkim przyzwyczajeń do których przez lata przywykli.

Tymczasem przeprowadzenie we właściwym czasie i odpowiednim kierunku zmiany organizacyjno – prawnej przedsiębiorstwa daje długofalowe oszczędności. Przegapienie właściwego momentu na tę zmianę może okazać się kosztowne.

Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje

Tytułem przykładu może posłużyć wprowadzona z dniem 1 stycznia 2015 roku zmiana przepisu art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) zgodnie z którym z chwilą przekształcenia spółki kapitałowej (spółki z o.o. lub spółki akcyjnej) w spółkę osobową (np. spółkę komandytową), powstaje obowiązek podatkowy w zakresie podatku dochodowego w wysokości 19% od wartości majątku spółki przekształcanej ponad jej kapitał zakładowy.

Przykład:

ABC spółka z o.o. posiada kapitał zakładowy 50 tyś zł oraz majątek zgromadzony na kapitale zapasowym oraz kapitałach rezerwowych, w tym m. in. zyski z lat ubiegłych o łącznej wartości 1 mln. zł. Przekształcając się „bezpośrednio” w spółkę komandytową, konieczną jest zapłata podatku dochodowego 19% od kwoty 1 mln. zł.

Wprowadzona nowelizacja znacznie zniechęciła przedsiębiorców prowadzących dotychczas działalność gospodarczą w formie spółki z o. o. lub spółki akcyjnej w przekształcanie w spółkę komandytową.

Czy przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytową w dalszym ciągu ma zatem sens?

Spółka komandytowa posiada niewątpliwie więcej zalet od spółek kapitałowych. Od wypracowanego przez tę spółkę zysku, jedynie wspólnicy tej spółki odprowadzają podatek dochodowy według przyjętej przez każdego z nich formy opodatkowania: podatek liniowy lub podatek progresywny. Brak jest zatem obowiązku odprowadzania podatku dochodowego przez spółkę, jak ma to miejsce w spółkach kapitałowych.

Dodatkową zaletą jest możliwość wyłączenia odpowiedzialności za zobowiązania spółki komandytowej przez wspólników o statusie komandytariuszy, nawet jeśli ci sami wspólnicy reprezentują tę spółkę komandytową poprzez sprawowanie funkcji w organie reprezentacji komplementariusza.

Czy istnieje zatem sposób, aby gromadzony przez lata majątek spółki kapitałowej nie został uszczuplony podatkiem dochodowym z chwilą jej przekształcenia?

Takie rozwiązanie istnieje, ale z uwagi na złożoność procesu przekształcenia, paradoksalnie jego adresatami są zazwyczaj spółki kapitałowe posiadające znaczny majątek, a w szczególności nieruchomości. Ciekawostką może być to, że z tego rozwiązania korzystają również przedsiębiorcy prowadzący jednoosobowo działalność gospodarczą, ale o tym nieco później.

Przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytową – Etap I 

Podział spółki przez wydzielenie jest specyficznym sposobem podziału spółki. Polega on na przeniesieniu części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (spółka wydzielana) w zamian za udziały lub akcje, które spółka wydzielana wydaje wspólnikom lub akcjonariuszom spółki dzielonej. Jego odrębność od innych sposobów podziału spółki polega na tym, iż w jego rezultacie zachowana jest podmiotowość prawna spółki dzielonej, czyli nadal funkcjonuje ona w obrocie prawnym i gospodarczym.

Podział przez wydzielenie może zasadniczo odbyć się w dwojaki sposób bądź z obniżeniem kapitału zakładowego spółki bądź też bez takiego obniżenia, w sytuacji gdy wydzielenie następuje z kapitałów własnych spółki innych niż zakładowy, czyli np. kapitału zapasowego i rezerwowego.

Istotnym jest jednak, aby proces wydzielenia przeprowadzić w taki sposób aby zarówno majątek wydzielany z dotychczasowej spółki do nowej, jak również część majątku pozostałego w dotychczasowej spółce, stanowiły tzw. zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Tylko bowiem w takiej sytuacji nie powstanie obowiązek podatkowy w zapłacie podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie bowiem z treścią art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (updop), przychodem w spółce dzielonej poprzez wydzielenie części majątku jest przy podziale przez wydzielenie wartość rynkowa składników majątkowych przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalona na dzień podziału lub wydzielenia o ile zarówno majątek przejmowany na skutek podziału jak i majątek pozostający w spółce nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Jeżeli więc w dotychczasowej spółce z o.o. prowadzona jest zarówno działalność np. produkcyjna i dystrybucyjna i nie są one od siebie zależne, to nic nie powinno stać na przeszkodzie aby część majątku tej spółki związanego z jedną z działalności spółki przenieść na nowo powstałą.

Podział przez wydzielenie wymaga opracowania planu podziału oraz innych dokumentów stanowiących jego załączniki. Następnie dokumenty te powinny zostać złożone do sądu rejestrowego właściwego dla siedziby spółki dzielonej wraz z wnioskiem o wyznaczenie biegłego w celu sprawdzenia jego poprawności i rzetelności.

Badanie planu podziału przez biegłego i jego opinia nie są wymagane w przypadku podziału przez zawiązanie nowej spółki, jeżeli plan podziału przewiduje, że wspólnicy spółki dzielonej zachowają udział posiadany w kapitale zakładowym spółki dzielonej w kapitale zakładowym spółki nowo zawiązanej (patrz art. 5381 § 2 k.s.h.)

Kolejnym krokiem w procedurze podziału przez wydzielenie jest dwukrotne zawiadomienie wspólników spółek uczestniczących w podziale o zamiarze dokonania podziału spółki dzielonej i przeniesienie jej majątku do spółki przejmującej lub nowo zawiązanej.

Niezbędnym jest również ogłoszenie planu podziału w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Następnie na zgromadzeniu, wspólnicy (akcjonariusze) podejmują uchwałę większością ¾ głosów przy quorum nie niższym niż ½ i zgłaszają podział przez wydzielenie do sądu prowadzącego rejestr przedsiębiorców KRS. 

Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje

 

Przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytową – Etap II 

W wyniku podziału przez wydzielenie części majątku z dotychczasowej spółki kapitałowej, w obrocie prawnym istnieją dwie spółki kapitałowe: jedna „dotychczasowa” oraz druga „nowo zawiązana” dysponująca majątkiem stanowiącym pierwotnie np. kapitał zapasowy oraz kapitały rezerwowe dotychczasowej spółki.

Każda z nich przeprowadza we własnym zakresie przekształcenie w spółki komandytowe.

Na potrzeby przekształcenia każdej ze spółek, należy założyć nowe spółki z o.o. (o odpowiednio niskim kapitale zakładowym), po jednej dla spółki dotychczasowej dzielonej oraz dla spółki nowo zawiązanej wskutek wydzielenia do niej części majątku

Założenie nowej spółki z o.o. może nastąpić albo w „klasyczny” sposób, tj. tworząc umowę spółki w formie aktu notarialnego i następnie rejestrując w rejestrze przedsiębiorców KRS, albo w formie elektronicznej, za pomocą wzorca udostępnianego na stronie www.ms.gov.pl.

Notarialna umowa nowej spółki zoo

Klasyczna forma założenia spółki zoo pozwala na swobodne określenie postanowień umowy spółki. Przy założeniu, że kapitał spółki wynosiłby minimalną wartość a więc 5 tyś zł, koszty notarialne zawiązania spółki (z uwzględnieniem wypisów aktów notarialnych) nie przekroczyłyby kwoty 600 zł brutto.

Opłata sądowa od rejestracji spółki wynosi 600 zł.

Formularzowa umowa nowej spółki zoo

Rejestrując się na stronie www.ms.gov.pl w zakładce zarejestruj spółkę zoo, można bez formy notarialnej zarejestrować spółkę zoo. Poszczególne postanowienia umowy spółki tworzy się poprzez wybór jednej z kilku dostępnych opcji. Ta forma umożliwia rejestracje spółki, w której wkładami wspólników są wyłącznie środki pieniężne, a nie aport.

Warunkiem koniecznym do jej utworzenia jest dysponowanie przez osoby mające posiadać status wspólnika oraz reprezentata spółki (członkowie zarządu) tzw. profilem zaufanym EPUAP. Profil ten można uzyskać rejestrując się na stronie https://pz.gov.pl/dt/login/login?ssot=8chwrmyw3l5oghmi7jb7 następnie, w ciągu 14 dni celem potwierdzenia danych rejestracji należy udać się do dowolnego Punktu Potwierdzającego z dowodem osobistym lub paszportem. Punktami potwierdzającymi są Urzędy skarbowe, oddziały ZUS i Ambasady. 

Opłata sądowa od rejestracji spółki wynosi 350 zł. Czas rejestracji nie powinien przekroczyć 24 h. NIP nadawany jest w terminie kolejnych 7 dni. Następnie, nowo założone spółki z o.o. nabywają procent udziałów odpowiednio w spółce dotychczasowej oraz w spółce nowo zawiązanej. W tym celu należy sporządzić umowy zbycia części udziałów, co wymaga formy pisemnej  podpisami notarialnie poświadczonymi.

Kolejne czynności są następujące:

1) sporządzenie planu przekształcenia spółki wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta;

2) powzięcie uchwały o przekształceniu spółki;

3) określenie wspólników prowadzących sprawy tej spółki i reprezentujących ją;

4) zawarcie umowy spółki przekształconej (komandytowej);

5) dokonania w rejestrze wpisu spółki komandytowej i wykreślenia spółki z o.o.

W praktyce przebiegać to będzie w poniżej przedstawiony sposób:

Krok 1. Przygotowanie planu przekształcenia i badanie przez biegłego rewidenta.

Na tym etapie sporządza się:

  1. sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na dzień przypadający w miesiącu poprzedzającym miesiąc podjęcia uchwały o przekształceniu. Sprawozdanie to przygotowuje się przy zastosowaniu takich samych metod i w takim samym układzie, jak ostatnie roczne sprawozdanie finansowe,
  2. wycenę wartości udziałów wspólników zgodnie ze sprawozdaniem finansowym, o którym mowa powyżej,
  3. wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) spółki przekształcanej,
  4. zestawienie wartości bilansowej majątku spółki na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia (zwykle na ostatni dzień miesiąca),
  5. projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki
  6. projekt umowy spółki przekształconej (spółki komandytowej);

Złożenie planu przekształcenia wraz z załącznikami do KRS wraz z wnioskiem o wyznaczenie biegłego; rewidenta do zbadania jego rzetelności.

Istnieje możliwość przyśpieszenia czynności przekształcenia i przed złożeniem wniosku do KRS o wyznaczenie biegłego rewidenta, wpierw przekazać biegłemu do badania plan przekształcenia z załącznikami, a następnie przejść do poniższego Kroku 2, zaś wniosek o wyznaczenie biegłego złożyć wraz z dokumentacją z poniższego Kroku 3.

Krok 2. Podjęcie przez NZW spółki uchwały w sprawie przekształcenia, zgodnie z planem przekształcenia i zawarcie umowy spółki komandytowej.

Uchwała i umowa spółki komandytowej wymagają formy aktu notarialnego. Oba dokumenty sporządzane są u notariusza na jednym spotkaniu.

Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje

 

Krok 3. Złożenie w KRS wniosku o ujawnienie przekształcenia. Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisania jej do KRS i z tą samą chwilą ustaje byt spółki zarówno dotychczasowej (pierwotnej) jak i spółki z o.o., której majątek powstał na skutek wydzielenia.

Opłata sądowa za rejestrację spółki komandytowej powstałej w wyniku przekształcenia wynosi 600 zł.

Istota całej procedury sprowadza się do tego, że majątek pierwotnej spółki z o.o. pomimo, że docelowo zostanie ulokowany w majątku dwóch nowych spółkach komandytowych, nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem  dochodowym.

Zgodnie bowiem z przepisem art. 24 ust. 5 pkt 8 updof – dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także wartość niepodzielonych zysków w spółce oraz wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej – w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną; przychód określa się na dzień przekształcenia.

Tymczasem, w prezentowanym modelu przekształcenia, majątek nowo powstałych spółek komandytowych nie pochodzi z niepodzielonych zysków czy też z zysków przeznaczonych na kapitały inne aniżeli kapitał zakładowy spółki dotychczasowej oraz spółki nowo zawiązanej (której majątek powstał z wydzielenia).

W efekcie przekształcenia całość kapitału dotychczasowej spółki kapitałowej stanowić będzie wartość wkładu w spółkach komandytowych, powstałych z przekształcenia spółki dotychczasowej oraz spółki nowo zawiązanej. Nie znajdzie tu zatem zastosowania powyżej przytoczony przepis art. 24 ust. 5 pkt 8 updof.

Ten model przekształcenia, pomimo jego złożoności jest atrakcyjny również dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą o znacznej wartości majątku. W takiej sytuacji poprzedza go przekształcenie działalności w jednoosobową spółkę z o.o. Na koniec warto zaznaczyć, że tego rodzaju przekształcenie powinno mieć uzasadnienie ekonomiczne, aby nie narazić się na zarzut obejścia przepisów prawa podatkowego.

Podsumowanie

Przekształcenie można uzasadnić względami ekonomicznymi, np. w celu zoptymalizowania wyniku ekonomicznego poprzez oddzielenie nierentownych części przedsiębiorstwa od tych które generują zyski lub też umożliwienie efektywnego wykorzystania środków finansowych w przypadku gdy kapitał przedsiębiorstwa jest zbyt duży lub gdy przedsiębiorstwo prowadzi wiele różnych rodzajów działalności.

Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje Zapisz się na newsletter

Podobne artykuły: