5 grudnia 2021

Co jeśli… Święty Mikołaj spóźni się lub „nie trafi” z prezentem?

Aplikant adwokacki. Specjalizuje się w sprawach z zakresu prawa gospodarczego i karno-skarbowego.


Dzień 6 grudnia, zwany potocznie Mikołajkami, jest jednym z najważniejszych dni w roku. Nie ma co do tego wątpliwości. Każdy z nas pamięta, kiedy jako dziecko z utęsknieniem oczekiwał wizyty Świętego Mikołaja. Może nie chodziło o Mikołaja, lecz o to, z czym odwiedzał każde grzeczne dziecko. A były to… rzecz jasna prezenty! Byleby trafione i dostarczone na czas! My, dorośli, obecnie wiemy, że w rolę Świętego Mikołaja pośrednio wcielają się osoby prowadzące sklepy ze sprzedażą wysyłkową. To z ich pomocy korzystamy, gdy chcemy sprawić radość naszym bliskim w ten świąteczny czas. Z tych powodów, sprzedawcy dwoją się i troją, aby dostarczyć zamówienia do swoich klientów w możliwie najkrótszym czasie, jeszcze przed 6 grudnia. Niekiedy okazuje się to jednak niemożliwe. Jakie prawa konsumenta przysługują w sytuacji opóźnionego czasu realizacji zamówienia?

Czy jednak to sprzedawca ponosi odpowiedzialność za termin realizacji dostawy towaru?
Czy w ogóle istnieje coś takiego jak dostawa na określony dzień i czy jej zastrzeżenie jest wiążące dla sprzedawcy? Czy ma on obowiązek uwzględnienia oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy sprzedaży, z uwagi na fakt, że zakup okazał się nietrafiony bądź spóźniony?

Ten artykuł zawiera odpowiedzi na powyższe pytania, a ponadto:

  1. czy konsument może zastrzec, że nabędzie towar wyłącznie z dostawą na określony dzień?
  2. kiedy sprzedawca ponosi odpowiedzialność za takie zastrzeżenie?
  3. co znaczy, że sprzedawca nie wydał towaru na czas?
  4. kiedy uprawnienie konsumenta do odstąpienia od zawartej umowy jest skuteczne?
  5. czy każdy towar zakupiony w ramach sprzedaży konsumenckiej podlega zwrotowi?
  6. jak sprzedawca może ochronić się przed zwrotem „nietrafionych” prezentów, które nie mogą być przez niego sprzedane w dotychczasowej cenie?

Prawa konsumenta- czy konsument może zastrzec, że nabędzie towar wyłącznie z dostawą na określony dzień?

Przepisy prawa przewidują taką możliwość. Ustalenia w tym zakresie wymagają zgody obu stron umowy – zarówno sprzedawcę, jak i kupującego (konsumenta). Nie mogą stanowić jednostronnej dyspozycji nabywcy. Zasada ogólna, wyrażona w treści art. 5431 Kodeksu Cywilnego wskazuje, że w sytuacji, gdy „kupującym jest konsument, sprzedawca obowiązany jest niezwłocznie wydać rzecz kupującemu, nie później niż trzydzieści dni od dnia zawarcia umowy, chyba że umowa stanowi inaczej”.

Pamiętajmy jednak, że określenie przez kupującego, np. w komentarzu do zamówienia, granicznego terminu dostawy jest dla sprzedawcy sugestią lub prośbą, nie jest przy tym prawnie wiążące.

Kiedy sprzedawca ponosi odpowiedzialność za takie zastrzeżenie?

Sprzedawca ponosi odpowiedzialność za zastrzeżenie wydania towaru w określonym terminie tylko wtedy, gdy poczyni w tym zakresie ustalenia z konsumentem. Ich treść nie może przy tym nasuwać wątpliwości.

W sposób tożsamy oceniać będziemy choćby umieszczone na stronie internetowej sklepu internetowego informacje o „dostawie jeszcze przed świętami” w przypadku złożenia zamówienia w nieprzekraczalnym terminie do określonego przez sprzedającego dnia. Takie zapewnienia, w przypadku skorzystania przez konsumenta z oferty sklepu stają się bowiem elementem łączącej go ze sprzedawcą umowy sprzedaży i muszą być uwzględnione w jej realizacji.

Co to znaczy, że sprzedawca nie wydał towaru na czas?

W braku odmiennych postanowień umowy, sprzedawca jest zobowiązany wydać towar konsumentowi nie później niż trzydzieści dni od dnia zawarcia umowy. Strony mogą określić go w sposób odmienny, co nie może jednak w sposób niekorzystny kształtować sytuacji konsumenta. Po upływie tego terminu, jeśli towar w dalszym ciągu nie zostanie wydany, przyjmuje się, że sprzedawca nie zrealizował zobowiązania terminowo. Należy mieć przy tym na uwadze, że przy sprzedaży konsumenckiej, wydanie przez sprzedawcę zamówionej rzeczy do przewozu we właściwym czasie, nie powoduje przyjęcia terminowej realizacji jego obowiązków i zwolnienia go od odpowiedzialności.

W przypadku dostawy towaru konsumentowi realizowanej z wykorzystaniem przewoźników, z którymi współpracuje sprzedawca, nawet gdy to nabywca dokonał wyboru, z usług którego z nich skorzysta, wydanie rzeczy następuje „z chwilą jej wydania kupującemu”. Tym samym w realizacji wskazanego wyżej terminu wydania rzeczy doliczyć należy również czas jej dostawy, choć realizował go podmiot trzeci, niezależny od którejkolwiek ze stron.

Niekiedy jednak okazuje się, że problemem jest nie tyle nieterminowe dostarczenie rzeczy, lecz to, że obdarowany nie jest usatysfakcjonowany z podarku i prosi o dokonanie jego zwrotu.

Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje

Prawa konsumenta-  odstąpienia od zawartej umowy

Zasadniczo konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, za wyjątkiem tych związanych:

  1. z wybranym przez niego sposobem dostarczenia rzeczy, innym niż najtańszy zwykły sposób dostarczenia oferowany przez
    przedsiębiorcę.
  2. bezpośrednio ze zwrotem rzeczy, chyba że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował konsumenta o konieczności poniesienia tych kosztów.
  3. z częściowo spełnionym świadczeniem.

Prawa konsumenta- czy każdy towar zakupiony w ramach sprzedaży konsumenckiej podlega zwrotowi?

Powyższe uprawnienie nie zawsze jednak przysługuje konsumentowi. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy zawrze on z przedsiębiorcą umowę:

  1. na podstawie której jest zobowiązany do zapłaty kwoty nieprzekraczającej pięćdziesięciu złotych.
  2. o świadczenie usług, po jej pełnym wykonaniu za wyraźną zgodą konsumenta, poinformowanego przed rozpoczęciem świadczenia, że po
    jego spełnieniu utraci prawo odstąpienia od umowy.
  3. w której przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb.
  4. w której przedmiotem świadczenia jest rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia.
  5. w której przedmiotem świadczenia jest rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu.
  6. w której przedmiotem świadczenia są rzeczy, które po dostarczeniu, ze względu na swój charakter, zostają nierozłącznie połączone z innymi rzeczami.
  7. w której przedmiotem świadczenia są napoje alkoholowe, których cena została uzgodniona przy zawarciu umowy sprzedaży, a których dostarczenie może nastąpić dopiero po upływie 30 dni i których wartość zależy od wahań na rynku, nad którymi przedsiębiorca nie ma kontroli.
  8. w której przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu.
  9. o dostarczanie dzienników, periodyków lub czasopism, z wyjątkiem umowy o prenumeratę.
  10. o świadczenie usług w zakresie zakwaterowania, innych niż do celów mieszkalnych, przewozu rzeczy, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi.
  11. o dostarczanie treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez przedsiębiorcę o utracie prawa odstąpienia od umowy.

Jak wynika z powyższego, liczne grupy towarów nie mogą zostać skutecznie zwrócone przez konsumenta – sprzedawca nie ma obowiązku przyjmowania ich i zwrotu uiszczonej wcześniej ceny oraz ewentualnych kosztów. Dotyczy to przede wszystkim podarków o niskiej wartości (do 50 zł), popularnych personalizowanych prezentów mikołajkowych, gier czy programów zakupionych przez Internet i nieposiadających żadnego fizycznego nośnika, a także kosmetyków, które obdarowany otworzył jedynie „na próbę”, jednak nie spełniły one jego oczekiwań.

Sprzedawcy powinni mieć na uwadze powyższe wyliczenie, zawiera ono bowiem znaczną część mikołajowych prezentów, które potencjalnie mogą nie zadowolić tych, z myślą o których dokonano ich zakupu.

Jak sprzedawca może ochronić się przed zwrotem „nietrafionych” prezentów, które nie mogą być przez niego sprzedane w dotychczasowej cenie?

Analizując regulacje dotyczące ochrony praw konsumenta i uzasadnienia ich wprowadzenia łatwo dojść do wniosku, że służą one ochronie tzw. „słabszej strony” stosunku prawnego, np. umowy sprzedaży zawieranej między konsumentem, a sprzedawcą (profesjonalistą).

Analizując praktyczne trudności, z którymi spotykają się przedsiębiorcy, uważa się, że opisane wyżej uprawnienie do odstąpienia od umowy i zwrotu „nietrafionego” zakupu, bywa nadużywane. W skrajnych przypadkach nie służy ono zweryfikowaniu jakości i przydatności towaru, lecz daje konsumentowi możliwość bezpłatnego czasowego użycia produktu w dowolnym celu, a następnie pozbawione konsekwencji zwrócenie używanej rzeczy i odzyskanie uiszczonej ceny.

Sprzedawca nie jest w tym zakresie jednak narażony wyłącznie na stratę. Należy bowiem pamiętać, że przysługujące konsumentowi „prawo do namysłu” ma określone granice, a przedsiębiorca, który po odstąpieniu przez kupującego od umowy, otrzymał towar o zaniżonej wartości, ma prawo żądać dokonania w tym zakresie stosownych rozliczeń.

W praktyce bowiem – „w celu stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania towarów konsument powinien obchodzić się z towarami i sprawdzać je tylko w taki sam sposób, w jaki mógłby to zrobić w sklepie. Na przykład: konsument powinien jedynie przymierzać odzież, lecz nie powinien móc jej nosić. W związku z tym w okresie na odstąpienie od umowy konsument powinien sprawdzać je z należytą starannością”. Zmniejszenie wartości rzeczy, wywołane korzystaniem z niej w sposób wykraczający poza zastosowanie niezbędne do podjęcia decyzji zakupowej determinuje powstanie po stronie konsumenta obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przedsiębiorcy. Działanie to stanowi bowiem naruszenie łączącego strony zobowiązania.

Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje

Podsumowanie

Decydując się na obdarowanie naszych najbliższych prezentami, nie róbmy zatem tego na ostatnią chwilę.
Dla sprzedawców sprostanie zapotrzebowaniu na świąteczne podarki jest nie lada logistycznym przedsięwzięciem. Wspierając prawnie przedsiębiorców zdajemy sobie sprawę z towarzyszących im trudności i dylematów. Nie rzadko pomagamy naszym klientom w rozwiązaniu sporów, których podłożem jest pośpiech.

Z okazji Dnia Świętego Mikołaja, życzymy Państwu – naszym Czytelnikom – samych miłych chwil i zaskoczeń przy rozpakowywaniu mikołajkowych prezentów. Niech pozytywne emocje towarzyszą Państwu w ten szczególny świąteczny czas, i nie opuszczają co najmniej do przyszłorocznych Mikołajek.

Zapisz się na newsletter

Podobne artykuły: